Over transactionele analyse
Transactionele analyse (TA) is een krachtige methode ondersteund door eenvoudige modellen met veel diepgang, welke helpen bij het inzicht krijgen in niet helpende patronen. Bewust worden van je eigen- of organisatiepatronen; zowel in denken als doen. De grondlegger is Dr. Eric Berne (psychiater). TA gaat er vanuit dat besluiten genomen in de kinderjaren en ook daarna een voorspelling geven voor de toekomst. In TA noemen we dit het script. Kortweg bepaalt het script hoe de toekomst verloopt. Als je de dingen altijd op dezelfde manier bekijkt en er op dezelfde manier mee omgaat, zal de uitkomst ook vergelijkbaar zijn; je gedrag blijft hetzelfde. Binnen TA wordt er vooral gekeken naar de manier waarop je denkt en handelt, je wordt je hier bewust van gemaakt en bent vervolgens in de gelegenheid deze te veranderen. TA heeft zich gedurende haar bestaan steeds verder ontwikkeld en ik maak gebruik van de hedendaagse bewoordingen en methodieken.
“Als je de dingen altijd op dezelfde manier bekijkt en er op dezelfde manier mee omgaat, zal de uitkomst ook vergelijkbaar zijn; je gedrag blijft hetzelfde.”
Dr. Eric Berne
Aanpak
Rol als consulent
In mijn rol als consulent, is mijn doel dat we in het eerste gesprek zoveel mogelijk duidelijkheid hebben waar met name de verbeterpunten liggen en wie er in het vervolgtraject eventueel bij betrokken worden. Tijdens dit gesprek spreek je de wensen uit voor de doelen die je wil bereiken. Naar aanleiding van dit eerste gesprek doe ik in een tweede gesprek aanbevelingen en maken we duidelijke afspraken over het vervolgtraject.
Rol als coach
Wanneer ik als coach aan het werk ben, kan ik coachgesprekken voeren in een 1-op-1 setting, met tweetallen, training geven aan groepen of functioneren als mediator. Gedurende dit proces heb ik contactmomenten. De lengte van het traject is afhankelijk van veel factoren en is vaak moeilijk op voorhand te bepalen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de gecoachte, het team of de organisatie het gevoel heeft dat de gestelde doelen bereikt zijn en men hiermee verder kan. Uiteraard kan ik in mindere mate betrokken blijven om intervisies, supervisie en evaluaties te begeleiden/bespreken.
Modellen
Beide onderstaande modellen komend uit de TA en helpen patronen inzichtelijk te maken en het gedrag in beeld te brengen.
Het structurele model (ego-posities)
De
Zo zijn onze manieren.
Van vroeger overgenomen gedrag, gedachten en gevoelspatronen gebaseerd op ervaringen met onze ouders. De manieren van hen en andere belangrijke mensen uit onze jeugd waren ons voorbeeld. Hun normen en waarden staan in ons brein gegrift. Kenmerkende woorden: “Ik of jij moet…”
De Volwassene
Is in het hier-en-nu.
Denkt, voelt en handelt op basis van feiten en rationele overwegingen. Ontwikkelt zich voortdurend door verwerkte gedachten, gevoelens en gedrag te integreren in het hier en nu. In contact met zijn Kind en zijn Ouder egopositie, maar zonder de automatische reflexen. Kernwoorden zijn: “Ik denk … Ben me bewust ….”
Het Kind
Deze egotoestand omvat ons gedrag, gevoelens en gedachten die we ontwikkelden in onze kindertijd. Kernwoorden: “Ik voel … Ik wil … Ik heb … nodig.”
Ieder mens heeft deze drie egoposities tot zijn beschikking. Op elk moment van de dag zitten we in Ă©Ă©n ervan en we wisselen dagelijks meerdere keren van positie. In de Ouder en Kind egopositie reageren we vanuit ervaringen uit het verleden en die projecteren we op hier en nu situaties. Alleen vanuit de Volwassen egopositie zijn we in staat te reageren in het hier en nu.
Existentiële posities / venster op de wereld
Dit is een model om de basisovertuigingen van jezelf en anderen in kaart te brengen. Deze worden gebruikt om conclusies te trekken, besluiten te nemen en gedrag te rechtvaardigen. Het laat de basishouding zien die iemand inneemt ten aanzien van anderen en situaties die er voor hem toe doen.